De Tweede Wereldoorlog verstoorde in menig opzicht de orde van het aan regels gebonden bestaan van Nederlandse mannelijke en vrouwelijke religieuzen. Desondanks is hun oorlogsbeleving en geschiedenis vooralsnog weinig gethematiseerd in zowel de geschiedschrijving van orden en congregaties zelf als die van de Tweede Wereldoorlog. Deze bundeling van artikelen beoogt hierin verandering te brengen. Religieuzen zagen zichzelf geconfronteerd met een oorlogs- en bezettingssituatie die tot in hun kloosters en missieposten doordrong. Ze kregen te maken met bombardementen, confiscatie van eigendommen door de Duitse bezetter, inkwartiering van soldaten, en tekorten aan levensmiddelen. Tegelijkertijd waren ze zowel binnen als buiten de kloostermuren actief in het geven van hulp aan oorlogsslachtoffers, droegen ze bij aan verschillende vormen van verzet, speelden ze al dan niet noodgedwongen een rol in interneringskampen en bezochten ze als legeraalmoezenier slagvelden.